Sociaal veilig sportklimaat bij Uitsmijters Basketball

Iedereen is het er tegenwoordig wel over eens dat de sportvereniging een veilige plek moet zijn om te sporten. Een plek waar je als ouder je kinderen met een gerust hart heen kan brengen omdat er een gekwalificeerde trainer-coach voor de groep staat met een Verklaring Omtrent Gedrag. Een plek waar je respect hebt voor teamgenoten, de scheidsrechter en de tegenstander of concurrent. Een plek waar regels gelden over hoe je met elkaar omgaat, maar ook een plek waar een sporter in vertrouwen contact kan opnemen met een persoon als de regels op niet zichtbare plekken (zoals de kleedkamer of online) toch even niet worden nageleefd.

Op voorhand klinkt dit heel logisch, maar in de praktijk komt er natuurlijk wel wat bij kijken. Het gaat namelijk niet vanzelf. Daarom spraken we met Justin Veldhuis, technisch coördinator en verenigingsmanager van Basketballvereniging de Uitsmijters. Het is hun namelijk gelukt om aan alle 4 de basiseisen van een sociaal veilige sport te voldoen.

Hoe kijkt Basketballvereniging Uitsmijters aan tegen basiseisen sociaal veilige sport?  

Voor Uitsmijters is het natuurlijk heel belangrijk om een omgeving te bieden voor iedereen die op enige wijze betrokken is bij de vereniging om zich veilig te voelen, op welke wijze dan ook. Wij geloven dan ook heel erg in het breder kijken dan de sporter, juist de omgeving om die sporter heen verdient de aandacht omdat we vinden dat de sporter in die omgeving zich het beste kan ontwikkelen met plezier. Oftewel, je prettig en veilig voelen in de omgeving waar je sport zorgt dat je er veel plezier uit haalt. Iets wat natuurlijk iedereen wil.

Waarom zijn de basiseisen sociaal veilige sport zo belangrijk voor sportverenigingen?

In onze beleving is dit natuurlijk niet alleen voor sportverenigingen van belang, juist voor alle situaties waarin iemand zich bevindt. Wel is het zo dat een sportvereniging een omgeving is waar gewerkt wordt met vrijwilligers en waar we (samen) komen om iets te doen wat we leuk vinden, namelijk die sport. Daarbij is het zo dat in die omgeving van de sportvereniging veel jeugd rondloopt, dé doelgroep die juist kwetsbaar is in een niet veilige omgeving omdat ze minder weerbaar zijn. Tevens vindt de begeleiding over het algemeen plaats door vrijwilligers die niet opgeleid zijn. Dit kan zo doende soms nog wel eens zorgen voor een misinterpretatie en een onveilig gevoel. Dat willen we juist voorkomen door het neerzetten van een veilige omgeving. Hierin zijn we heel erg geholpen door de basiseisen van een sociaal veilige sport.

Welke stappen heeft Basketballvereniging Uitsmijters gezet om te voldoen aan de basiseisen voor sociaal veilige sport?

In onze ogen hebben we geen bijzondere of gekke stappen genomen. Maar het is misschien wel begonnen met ‘boerenverstand’, het terug gaan naar de basis: Het respect hebben voor elkaar en rekening houden met de ander. Iedereen proberen dat te bieden waar hij of zij behoefte aan heeft. Dat houdt in dat het aanbod is ingericht op basis van de wensen en behoeften van de individuele leden passend binnen de vereniging. Dit is voor ons nog wel meer leidend dan het ‘vinkenlijstje’ van NOC*NSF, waar we natuurlijk ook aan mee hebben gedaan. Dat ‘vinkenlijstje’ bestaat uit het aanvragen van de VOG’s, een gedragscode, vertrouwenscontactpersonen en het daar waar mogelijk opleiden en begeleiden van trainer-coaches.

Hoe zijn trainers, leden en vrijwilligers betrokken bij het realiseren van een sociaal veilige sportomgeving?

Iedereen is natuurlijk op zijn of haar eigen wijze betrokken. Maar het begint met het aanspreken van elkaar op niet passend of gewenst gedrag. Binnen de vereniging zijn zo genoemde ‘helden’ actief, deze helden zijn de leden van de vereniging waar tegenop gekeken wordt. Zij hebben een voorbeeldrol.

Kan je zeggen dat een sociaal veilige sportomgeving binnen jullie vereniging de norm en geïmplementeerd is?

Dat is natuurlijk een lastige omdat we de afgelopen jaren zó veel gegroeid zijn. Dat heeft als voordeel dat we vele nieuwe leden hebben kunnen meenemen in de manier van omgaan met elkaar, maar ook dat we daar structureel opnieuw mee moeten beginnen omdat we nieuwe leden krijgen. We kunnen wel zeggen dat het in de kern van de vereniging aanwezig en de norm is.

Welke ervaring en tips kan jij sportclubs meegeven voor het organiseren van een sociaal veilig sport?

Probeer met dit thema te werken vanuit de basis, dus zorg dat dit op orde is. Maar durf ook ‘harde’ keuzes te maken met het oog op de lange termijn en het gewenste doel.